Các bậc cha mẹ thường lo lắng khi thấy con mình hay đỏ mặt, vặn mình lúc thức cũng như lúc ngủ, và băn khoăn không biết con có thiếu chất gì không. Đừng lo lắng. Vặn mình, đỏ mặt ở trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi là sinh lý bình thường của trẻ. Tuy nhiên, nếu trẻ quấy khóc nhiều, cha mẹ cũng cần đưa bé đi bác sĩ để kiểm tra.
Trẻ sơ sinh hay vặn mình, đỏ mặt – Trao đổi cùng bác sĩ
Câu hỏi:
Gửi: Bác Sĩ Bệnh Viện Nhi Đồng. Con tôi sinh được 20 ngày, gần đây bé hay vặn mình trong lúc ngủ, hay lúc không ngủ bé cũng vặn mình (mỗi khi vặn mình mặt bé đỏ cả người) và bé không chịu ngủ trong khoảng thời gian từ 2 giờ đến 4 giờ sáng. – Những biểu hiện như thế của con tôi có ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé không ? Biểu hiện trên thuộc bệnh lý gì ?
Bác sĩ có thể cho tôi lời khuyên và chỉ dẫn cho tôi hướng khắc phục hay đi khám ở phòng mạch nào. Thấy bé như thế phận làm bố tôi thực sự không an tâm lắm. Rất mong nhận được sự tư vấn của Bác sĩ để bé có giấc ngủ ngon và không vặn mình trong lúc ngủ. Tôi xin cảm ơn (Thu Hằng – TPHCM)
Trả lời của bác sĩ bệnh viện Nhi Đồng:
Triệu chứng vặn mình và đỏ mặt thường là sinh lý bình thường của trẻ sơ sinh trước 2 tháng tuổi, biểu hiện bé vặn người, đỏ mặt, triệu chứng kéo dài trong vòng vài phút và tự hết. Ngoài ra bé vẫn biểu hiện bình thường, không khóc khó chịu, không ói, vẫn lên cân tốt.
Nếu triệu chứng do thiếu canxi máu, thì thường gặp hơn ở những bé sinh non, dinh dưỡng kém. Trẻ có biểu hiện dễ kích thích với tiếng động, hiếm hơn có khò khè, hoặc nôn ói. trẻ còi, chậm lên cân.
Nếu do trào ngược thức ăn từ dạ dày vào thực quản, thường trẻ sẽ có triệu chứng hay nôn ói, khó chịu và quấy nhiều ban đêm, có thể có khò khè hoặc viêm phổi tái đi tái lại.
Nói tóm lại, nếu bé vẫn khỏe, vẫn lên cân tốt, thì triệu chứng vặn mình và đỏ mặt là sinh lý bình thường, sẽ tự hết khi bé được 2 – 3 tháng tuổi còn không ngủ vào lúc 2 -4 giờ sáng thì cha mẹ nên điều chỉnh giấc ngủ cho bé. Trè sơ sinh hoặc trẻ nhỏ có giấc ngủ ngắn, thường 3 đến 4 tiếng sau cử bú, do vậy ba mẹ có thể điều chỉnh lại giờ đi ngủ cho bé.
Trẻ sơ sinh thở khò khè và hay vặn mình
Hỏi: Em chào bác sĩ. Con trai em mới được gần 1 tháng tuổi, từ lúc ở bệnh viện về em phát hiện có tiếng khò khè nhỏ nhỏ ở lồng ngực bé, có nhờ 1 cô y tá đến nghe tim phổi thì được kết luận là do dịch ối hút ra chưa hết, bé cũng không có biểu hiện sốt hay khóc khó chịu. Chỉ lúc bú mẹ, có thể một phần sữa mẹ xuống nhanh mà bé thì lại ham ăn (trộm vía) nên bé hay bị sặc, nhưng em nghĩ 1 phần nguyên nhân trên cũng tác động vào.
Giờ bé được gần 1 tháng tuổi, về đêm em phát hiện thấy bé khò khè nhiều hơn ở gần cổ, như lúc người lớn có đờm ở cổ, bé ngủ không yên giấc do giật mình và hay vặn mình, cả ban ngày mỗi khi bé vặn mình đều đỏ cả mặt và vặn vẹo lung tung. Bác sĩ cho em hỏi hiện tượng đó có sao không ạ? Liệu dịch ối ở phổi bé có được cơ thể bé tự đẩy ra ngoài không? Mẹ em nói trẻ con 3 tháng đầu cứ vặn mình liên tục thì mới lớn, bác sĩ cho em lời khuyên về hiện tượng vặn mình của bé, liệu em có phải đưa cháu quay lại bệnh viện để hút dịch ối ra không. Cảm ơn bác sĩ nhiều.
Trả lời của bác sĩ nhi khoa:
Bạn thân mến ơi, y tá nào mà trả lời liều lĩnh vậy, họ không biết nghe tim phổi bé sơ sinh đâu, dịch ối mà còn trong phổi bé thì nguy to từ lâu rồi. Ngay đến ‘lão làng” trong chuyên khoa nhi mà không có kinh nghiệm sâu về sơ sinh cũng không dám kết luận vậy bạn nhé.
Bé có khò khè là do kéo đờm có thể do thể tạng tăng tiết dịch của bé, có thể do chính nguyên nhân bị sặc sữa lên mũi mà bé thì không biết khạc như chúng ta. Bạn nên rỏ nước muối sinh lý làm loãng đờm ra và lấy sợi chỉ bông ngoáy nhẹ mũi làm cho bé hắt hơi sẽ có thể ra gỉ hoặc đờm. Nếu bạn thấy không yên tâm thì đưa bé đi khám BS Nhi chuyên Tai-Mũi-Họng nhé.
Về việc bé hay vặn mình, bạn theo dõi thêm nguyên nhân vì sao, do bé khó chịu hay do bé hiếu động. Nếu bé hiếu động thích ngọ nguậy thì cứ để cho bé “vận động” thôi, bé sẽ thêm khỏe hơn. Nhưng nếu bé vặn mình do khó chịu hoặc thường xuyên trong khi ngủ thì bạn cần kiểm tra xem có điều gì làm bé khó chịu không. Ví dụ: nóng quá, tã bị ướt, phòng bức bí, nhiều tiếng ồn, bé ăn có no hay không v.v…
Trẻ ngủ hay vặn vẹo, giật mình
Con gái em được 1 tháng tuổi, khi sinh nặng 2,9kg và dài 49cm. Em sinh mổ nên 3ngày sau sinh mới có sữa cho bé. Trong 15 ngày đầu em chỉ cho bé bú sữa mẹ ban ngày, còn ban đêm bé bú sữa công thức.
Từ khi sinh đến 15 ngày đầu bú sữa tăng từ 30ml đến 60ml. Từ ngày 16 đến nay em cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, khoảng 2-3 tiếng bú một lần, cả ngày lẫn đêm.
Hiện bé được 4kg và dài 55cm, tắm nắng hàng ngày 15-20phút mỗi ngày. Trong vòng 12 ngày đầu bé ngủ rất ngon trừ khi đói mới dậy bú. Gần đây bé ngủ không ngon giấc, hay giật mình, vặn vẹo và thỉnh thoảng còn rên (không ra mồ hôi trộm), bú hay bị sặc sữa và thỉnh thoảng còn ho. (H.M)
Trả lời của bác sĩ dinh dưỡng:
Con em tăng cân như vậy là bình thường. Chiều cao còn vượt chuẩn hơn 1cm.
Có khả năng bé bị còi xương. Trẻ phát triển chiều cao càng nhanh thì nguy cơ bị thiếu canxi càng dễ xảy ra. Trẻ còi xương thường ngủ không ngon giấc, hay trằn trọc lăn lộn, thường giật mình, tóc rụng, đầu bị bẹp, chậm biết lẫy, bò, đi, chậm mọc răng, thóp mềm và chậm liền…
Vì vậy, ngoài tắm nắng em cần bổ sung cho bé 2 giọt vitamin D3 mỗi ngày, uống 5ml canxi và 5mg kẽm.
Trẻ hay trớ, vặn mình khi ngủ
Con tôi được 3 tháng tuổi nặng 6kg (lúc sinh là 3,5kg ), bé chỉ bú sữa mẹ, nhưng ăn hay trớ. Khoảng 2-3 ngày cháu mới đi đại tiện một lần.
Gần đây cháu bị ra nhiều mồ hôi ngay cả lúc ngủ và bú. Trước cháu chỉ ra mồ hôi lấm tấm khi bú, còn bây giờ ra ướt như gội luôn. Cháu ngủ hay uốn éo, vặn vẹo. Liệu có phải do cháu thiếu canxi không ạ? Từ hồi sinh, tôi vẫn cho cháu uống vitamin D hai giọt mỗi buổi sáng. (Gia Trọng)
Trả lời của bác sĩ dinh dưỡng:
Về cân nặng, cháu phát triển vậy là bình thường. Các dấu hiệu bạn mô tả chứng tỏ bé đang bị còi xương. Tuy đã được uống 2 giọt vitamin D, nhưng có thể do hấp thu kém nên vẫn bị thiếu. Ngoài bổ sung vitamin D, bạn cần bổ sung canxi và kẽm cho bé nữa.
Tình trạng nôn trớ ở lứa tuổi này có thể là do nôn trớ sinh lý. Bạn chỉ cần chia nhỏ bữa ăn bằng cách cho con bú sữa mẹ nhiều lần trong ngày, không bú quá no. Khi bú xong, không nên đặt trẻ nằm ngay mà bế cao đầu trong vòng 15-20 phút. Từ trên 6 tháng thì tình trạng nôn trớ sẽ giảm dần.
2-3 ngày bé mới đi đại tiện 1 lần như vậy là cháu đang bị táo bón. Nguyên nhân có thể do bệnh còi xương hoặc do loạn khuẩn đường ruột. Bạn nên cho cháu đi khám để bác sĩ chuẩn đoán và điều trị.
Trẻ sơ sinh hay vặn mình – Cha mẹ phải làm sao
(Mẹ bé Pom): Các mẹ có kinh nghiệm giúp em, con bé nhà em chưa đầy tháng nhưng từ khi sinh đã hay ngủ hoặc thức đều vặn mình liên tục, chính vì thế mà rất hay bị trớ. Mà bây giờ hay thích bế thì mới ngủ, cứ đặt xuống là thức và khóc, cựa quậy liên tục. Em có tìm hiểu thì giống như thiếu vitamin D và Canxi, em đang định mua vitamin D loại aquadetrim cho con uống, không biết có được không? Các mẹ tư vấn giúp em, em đang mệt vì bé cứ thế này mãi, em không thể nào ngủ được.
(Mẹ chiaki): Mình cũng đang stress vì con vặn mình và quấy quá đây. Nhưng hôm trước mình hỏi bác sĩ thì họ bảo trẻ vặn như vậy là do hệ thần kinh chưa hoàn thiện, kiểu như đó là vận động vô thức ấy, bé lớn sẽ tự hết. Trong trường hợp có kèm theo rụng tóc hình vành khăn và quấy khóc khi ngủ thì mới nghĩ đến thiếu vitamin D nên nếu bạn cho bé uống thuốc thì mình nghĩ tốt nhất nên tư vấn của bác sĩ trước chứ không nên tự dùng. Chúc bé nhanh ngoan!
(Mẹ Mỹ Uyên): Trời bạn mua aquadetrim cho bé uống ngay đi chứ gì nữa. Bác sĩ khuyến cáo phải cho bé uống ngay khi lọt lòng mà, cho bé uống trước 9h sáng sau đó cho lên phơi nắng tầm 10-15 phút, làm ngay đi nhé không để mấy hôm nữa bé thiếu canxi nặng, đổ mồ hôi, quấy khóc, ngủ không ngon giấc là mệt lắm. Tất cả mọi tài liệu họ đều khuyến cáo phải cho trẻ uống vitamin D càng sớm càng tốt mà.
(Mẹ bé Bông Gòn): Bé nhà mình lúc ra tháng cũng thế, cứ đòi bế thì mới ngủ, đặt xuống là ngọ nguậy ngay, khổ ghê gớm, nên cả nhà đành phải thay nhau bế thôi, có ai đó bảo là đừng bế bé sẽ quen, nhưng không bế không được mọi người ơi, nó quấy khóc suốt thì làm sao chịu nổi, thôi đành chịu cực chút để con ngủ ngon vậy, đến tầm khoảng đâu 2 tuần thì có đỡ hơn, đặt lên võng đu đưa nhẹ là êm ru. Còn vụ vặn mình thì các mẹ phải phơi nắng bé hàng ngày nhé, vì nhu cầu can xi của bé rất cao, mà có vitamin D thì can xi mới tổng hợp, cơ thể mới hấp thu được.
Mẹ bé Bim tư vấn cách tắm nắng cho trẻ hay vặn mình:
Trước hết bạn cần cho bé tắm nắng (đặt nằm cạnh cửa sổ có ánh nắng hắt vào) để bảo đảm vitamin D cho bé. Có thể do đang nằm trong bụng mẹ chặt chẽ, bây giờ bé cảm nhận chống chếnh, không được “ôm” như trước. Bạn có thể chặn gối nhẹ cạnh người hay chân tay. Không nên bế, sẽ quen và khó sửa tật đòi bế. Việc bé hay vặn mình và ngọ nguậy khó ngủ cũng có thể do nhiều nguyên nhân, do vậy bạn cần theo dõi bé có ngủ đủ hay không (ban ngày ngủ đủ không), tiếp đến là bé ăn có no không vì nếu bé đói thì tất nhiều là khó chịu rồi. Ngoài ra còn các yếu tố như tiếng động trong phòng, liệu có ồn không, bé có nhạy với âm thanh không và lưu ý cả không khí nữa bởi nếu không thoáng đãng thì rất bí và bé khó ngủ. Chúc 2 mẹ con vui khỏe.
(Mẹ Gigi): Aquadetrim, mỗi ngày 1 giọt, cho bé uống lúc sáng thức dậy, bé nhà mình uống khỏi cần phơi nắng cũng hết cựa mình nhưng phơi được nắng thì tốt. Bé nhà mình nhiều hôm cũng quấy kinh, bạn tìm hiểu xem: bé ăn đủ no chưa, nhiều khi chỉ pha thêm 30ml là êm, bé có bị ướt tã ko? Hôm nào bé quấy chịu khó ẵm em 1 chút cho em có cảm giác yêu thương, đung đưa 1 chút cũng ko sao, bé dịu lại là đặt xuống. Mình thì cho bé vào địu, vừa tập thể dục nhẹ nhàng, đi lại, bé chỉ 5 phút là ngủ, nhớ dùng loại địu tốt.
(Mẹ bé Misu): Kinh nghiệm của mình là dùng khăn quấn chặt tay chân con lại, sau đó đặt lên gối cao. Con mình lúc đầu cũng vặn mình và trớ nhiều nên y tá trong bệnh viện có chỉ mình làm vậy. Giờ con 3 tháng nhưng trước khi đi ngủ mình vẫn quấn chặt con.
Video chỉ cách quấn bé bằng khăn khi ngủ giúp bé không vặn mình theo hướng dẫn của điều dưỡng nước ngoài